Goed in uw vel: met of zonder plastische chirurgie?

Het is alweer ruim een jaar geleden dat u bent geopereerd. Goed bezig! Wellicht bent u al flink wat kilo’s kwijtgeraakt, zit lekkerder in uw vel en voelt u gezonder. In deze nieuwsbrief aandacht voor een probleem dat vaak gekoppeld is aan flink afvallen: huidoverschot en de mogelijkheid om dit via plastische chirurgie te verhelpen.

Ongeveer 30 procent van de patiënten heeft last van een huidoverschot. De buikstreek is de plek die bij de meeste patiënten problemen geeft. Maar ook op de borsten, benen en armen blijft vaak te veel huid over. De huid krimpt deels wel, maar als u veel afvalt is dit soms niet voldoende. Bovendien spelen factoren zoals leeftijd, huidtype en wel of niet roken een rol.

Plastische of cosmetische chirurgie. Wat is het verschil?

Deze twee termen worden vaak met elkaar verward. Cosmetische chirurgie kiest men vanuit een esthetisch oogpunt. Voorbeelden zijn een facelift, neuscorrectie, borstvergroting of liposuctie. Plastische chirurgie doet men om beschadigde huid of beschadigd huidweefsel te herstellen. Denk aan brandwonden, handoperaties en oncologische reconstructies.

En dan is er de post-bariatrische contourherstellende chirurgie

Deze operatie is speciaal voor patiënten die na een maagverkleining blijven zitten met een huidoverschot. Op de plek van de huidplooien kunnen irritatie, smetplekken of wondjes ontstaan. Ook rugklachten, als gevolg van het ‘dode gewicht’ van de buikflap, komen vaak voor. Soms is er sprake van een onaangename geur, waar niets aan te doen is maar die het sociale leven ernstig beïnvloedt. Bovendien kan een huidoverschot psychologische gevolgen met zich meebrengen. Wie al onzeker is, koppelt zijn of haar gewicht vaak ook aan een stukje eigenwaarde. Krijgt iemand dan geen contourherstellende chirurgie, dan kan dat net zo’n negatief zelfbeeld geven als ten tijde van het extreme overgewicht. Het lichaam voelt nog steeds niet ‘mooi’ en eigen. Alsof iemand gestraft wordt voor het geslaagde gewichtsverlies, terwijl de operatie juist een nieuwe start had moeten zijn.

Vergoedingen

“Mensen die een gewichtsreducerende behandeling krijgen, daar hoort een reconstructie aan het einde gewoon bij”, vindt plastisch chirurg Maarten Hoogbergen van het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven. Helaas gebeurt het zelden dat een buikwandcorrectie vanuit de basisverzekering vergoed wordt. Dr. Hoogbergen vindt dat de VAGZ* een verouderde norm hanteert die stamt uit het ‘pre-morbide obesitas-tijdperk’. Sinds 2010 bestaat er een nieuwe Zorgstandaard Obesitas van het Partnerschap Overgewicht Nederland. In die zorgstandaard is plastische chirurgie opgenomen als onderdeel van een multidisciplinair ketenzorgprogramma. Hoogbergen: “Morbide Obesitas is een chronische ziekte. Zorg moet gericht zijn op het garanderen van de levenskwaliteit. Wie met een fors huidoverschot kampt, heeft last van allerlei normale activiteiten.” Desalniettemin worden de huidige richtlijnen van de VAGZ streng toegepast.

1. Er moet sprake zijn van een graad-3 verminking volgens de Pittsburgh Rating Scale: een methodiek om misvorming mee vast te stellen.
2. Bovendien moet er sprake zijn van een aantoonbare lichamelijke functiestoornis. Van functiebeperking is sprake in geval van:
   • Onbehandelbare smetten. Het gaat om smetten die altijd in de huidplooien aanwezig zijn, die niet door de dermatoloog kunnen worden voorkomen of genezen, en waarbij een operatie nog de enige oplossing van het probleem is.
   • Een ernstige bewegingsbeperking die ontstaat doordat in staande positie het buikschort minimaal een kwart van de lengteas van de bovenbenen bedekt.
3. Verder geldt dat de Body Mass Index gedurende ten minste twaalf maanden 30 of kleiner moet zijn om voor vergoeding in aanmerking te komen.

De zorgverzekeraar stelt de graad van de ‘misvorming’ en functiebeperkingen vast. En beslist daarna of de buikwandcorrectie wordt vergoed of niet. Als een verzekerde het niet eens is met de beslissing van de zorgverzekeraar om behandelingen niet te vergoeden, kan hij of zij een klacht indienen bij de onafhankelijke klachteninstantie: Stichting Klachten en Geschillen Zorgverzekeringen (www.skgz.nl telefoon: (030) 6988360).

De risico’s van contourverbetering

Een hoge BMI, diabetes mellitus, een slechte huidkwaliteit … allemaal factoren die voor complicaties kunnen zorgen bij een contourverbeterende operatie. Het merendeel van deze complicaties betreft wondgenezingsstoornissen (infecties, abcessen en bloedingen). Dit wordt ook veroorzaakt door een slechte voedingstoestand van het lichaam, een slechte huidkwaliteit en de duur en grootte van de operatie. En patiënten met voedingsdeficiënties lopen het risico dat de wonden trager genezen én kunnen infecteren. De risico’s op complicaties zijn hoger dan bij gezonde mensen en liggen tussen de 25%-67%. Contourverbetering is hiermee zeker niet zaligmakend, maar het kan de kwaliteit van leven wel enorm verbeteren.

*De vereniging voor artsen, tandartsen en apothekers werkzaam bij (zorg)verzekeraars